Hãng luật nước ngoài: Chưa được cử luật sư tham gia tố tụng

Sau khi nhận được đề nghị của Chi nhánh Rouse Legal tại Thành phố Hồ Chí Minh (Cty Rouse Legal Vương quốc Anh), ngày 9/7/2010, Bộ Tư pháp đã có cuộc họp liên ngành với Bộ Công an, Công thương, Ngoại giao để giải thích rõ hơn những qui định của pháp luật hiện hành về phạm vi hành nghề của chi nhánh tổ chức luật sư nước ngoài tại Việt Nam.

“Bối rối” trước phạm vi hành nghề

Chi nhánh Rouse Legal được cấp giấy phép hành nghề trong các lĩnh vực: sở hữu trí tuệ, tố tụng dân sự, công ty và thương mại, tài chính ngân hàng, lao động. Tuy nhiên, khi xem xét qui định tại Điều 70 Luật Luật Sư và Nghị quyết 71/2006/QH11 (29/11/2006) của Quốc Hội phê chuẩn Nghị định thư gia nhập WTO của Việt Nam, Chi nhánh vẫn băn khoăn, chưa quyết định việc nhận thực hiên các vụ việc liên quan đến lĩnh vực tố tụng. Vì theo họ, “các qui định của pháp luật chưa thống nhất về phạm vi hành nghề của chi nhánh các tổ chức Luật sư nước ngoài tại Việt Nam” .

Điều 70 Luật Luật Sư cho phép tổ chức Luật sư nước ngoài tại Việt Nam “được cử Luật sư Việt Nam trong tổ chức hành nghề của mình tư vấn pháp luật Việt Nam, tham gia tố tụng với tư cách người đại diện, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự cho khách hàng trước Tòa án Việt Nam đối với các vụ, việc mà chi nhánh, công ty luật nước ngoài thực hiện tư vấn pháp luật, trừ các vụ án hình sự”.

Nhưng theo NQ 71, chi nhánh, công ty luật nước ngoài hành nghề tại Việt Nam “không được cử Luật sư nước ngoài và Việt Nam trong tổ chức hành nghề của mình tham gia tố tụng với tư cách người đại diện, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự cho khách hàng trước Tòa án Việt Nam…”.

Căn cứ vào qui định tại khoản 3 Điều 83 Luật Ban hành VBQPPL, các văn bản do một cơ quan ban hành có mâu thuẫn thì áp dụng qui định của văn bản ban hành sau. Như vậy, qui định của NQ71 sẽ được ưu tiên áp dụng trong trường hợp này vì cả Luật Luật sư và NQ 71 đều do Quốc hội ban hành và NQ 71 được ban hành sau khi có Luật Luật sư.

Luật không “vênh” với cam kết

Ông Hoàng Phước Hiệp (Vụ trưởng Vụ pháp luật quốc tế - Bộ Tư pháp, thành viên đoàn đàm phán WTO của Việt Nam) cho biết, đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp cam kết quốc tế của Việt Nam mâu thuẫn pháp luật trong nước. Nhưng mục 2 phụ lục của NQ 71 đã “sửa Luật Luật sư” theo hướng không cho tổ chức Luật sư nước ngoài tại Việt Nam cử Luật sư tham gia tố tụng tại tòa án Việt Nam. Từ đó, có thể khẳng định, không còn sự “vênh” giữa qui định của pháp luật trong nước và cam kết quốc tế về vấn đề này.

Theo đại diện Vụ pháp chế (Bộ Công thương), các cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO vẫn giữ lại quyền cho Việt Nam quyết định cho phép hay không cho phép chi nhánh, công ty luật nước ngoài hành nghề tại Việt Nam được cử Luật sư tham gia tố tụng với tư cách người đại diện, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự cho khách hàng trước Tòa án Việt Nam.

Vì vậy, NQ 71 không cho phép thì về chính sách Bộ Tư pháp có thể xem xét, cân nhắc để chi nhánh, công ty luật nước ngoài hành nghề tại Việt Nam được cử Luật sư Việt Nam tham gia tố tụng với tư cách người đại diện, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự cho khách hàng trước Tòa án Việt Nam. Bởi Luật sư Việt Nam là thành viên của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, là công dân Việt Nam cho dù họ là thành viên của tổ chức Luật sư nước ngoài.

Cam kết WTO là qui định “sàn”. Nên nếu Việt Nam cho phép Chi nhánh Rouse Legal được cử Luật sư tham gia tố tụng với tư cách người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự cho khách hàng tại tòa án Việt Nam thì “sẽ là “tiền lệ” để áp dụng cho tất cả các tổ chức, chi nhánh Luật sư nước ngoài khác tại Việt Nam theo nguyên tắc của WTO là không phân biệt đối xử và minh bạch, công khai” - ông Hiệp giải thích thêm. Ngoài ra, trước khi cho phép Chi nhánh Rouse Legal quyền này, Việt Nam phải có thông báo cho ban thư ký WTO về việc “mở rộng quyền cho chi nhánh, tổ chức Luật sư nước ngoài tại Việt Nam” so với cam kết và phải được Quốc hội Việt Nam cho phép.

Song, ý kiến của đại diện các Bộ đều nhất trí trước mắt áp dụng qui định của NQ 71, không cho phép chi nhánh, tổ chức Luật sư nước ngoài ở Việt Nam cử Luật sư tham gia tố tụng là phù hợp. Còn về lâu dài sẽ cân nhắc, tính toán cho phù hợp thực tiễn và qui định pháp luật./.

Huy Anh

Nguồn: Website Bộ Tư Pháp